के कर्जाको गुणस्तर खस्किएकै हो ? के भन्छ राष्ट्र बैंक ?

काठमाडौं । ‘गत आर्थिक वर्षको पहिलो पाँच महिनाको तुलनामा यो वर्षको सोही अवधिमा झन्दै २० प्रतिशत बढि कर्जा प्रवाह हुनुले पनि यसको संकेत गर्दछ । यो सकारात्मक परिस्थिति निर्माणका लागि सरकार तथा नेपाल राष्ट्र बैंकप्रति हामी सबै अनुगृहित हुनु पर्दछ’, कर्जाको माग बढेको बारे बैंकर्स एशोसियशनका अध्यक्ष भुवन दाहालको भनाई हो यो ।

तर, उनैले कर्जाको गुणस्तरबारे भने सचेत हुनुपर्ने समय आईसकेको सन्देश पनि दिएका छन् । दाहाल भन्छन्, ‘हाल बजारमा कायम अधिक तरलताले ब्याजदर स्थायित्व तथा कर्जाको गुणस्तरमा चुनौती थपेको छ । यो विषयलाई सम्बोधन गर्न हामी प्रयासरत छौं । यस सम्बन्धमा नेपाल राष्ट्र बैंक तथा अर्थमन्त्रालयबाट थप सहयोगको अपेक्षा गरेका छौं ।’ 

गभर्नरको लाइन
नेपाल राष्ट्र बैंकका गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीले पनि अधिक तरलता छोडेर व्याजदर घटाउने योजना अनुसार केन्द्रिय बैंकले काम गरिरहेको बताउँदै आएका छन् । 
केही दिनअघि सार्वजनिक कार्यक्रममा बोल्दै उनले भनेको थिए, ‘ बजारमा अधिक तरलता राखेरै काम गरिरहेका छौं । किनभने बैंक तथा वित्तिय संस्थाको लागत बढेको कुरा आएको थियो । हामीले उद्यमी व्यवसायीहरुलाई सहज रुपमा आवश्यक कर्जा पुग्न सकोस भनेर अधिक तरलतामा काम गर्ने नीति लिएका हौं ।’

अधिकारीले न्यून ब्याजदरमा अधिक कर्जा प्रवाह गराउँदै ७ प्रतिशत आर्थिक वृद्धिदरको लक्ष्य हासिल गर्ने बाटोमा आफू अघि बढेको पनि बताएका थिए । त्यस्तै, कल बाहेकका अन्य निक्षेपहरुको न्यूनतम र अधिकतम ब्याजदरको अन्तर पाँच प्रतिशतको सीमा तोक्नुका पछाडी पनि सोही उद्देश्य रहेको पनि उनले बताउँदै आएका छन् । नेपाल बैंकसं संघले तयार पारेको तथ्यांक अनुसार पुस ३ गतेदेखि १० गतेको अवधीमा जम्मा १२ अर्ब रुपियाँले निक्षेप बढेको छ तर कर्जा भने १७ अर्ब रुपियाँले बढेको छ । 

पुस ३ गते बाणिज्य बैंकहरुको कुल निक्षेप ३७ खर्ब १७ अर्ब रुपियाँ थियो । पस १० गते त्यस्तो निक्षेप १२ अर्बले बढेर ३७ खर्ब २९ अर्ब पुग्यो । तर, पुस ३ गते ३१ खर्ब १२ अर्ब रुपियाँ रहेको कर्जा भने १७ अर्बले बढेर १० गते ३१ खर्ब ४० अर्ब पुगेको थियो । 

नेपाल राष्ट्र बैंकका प्रवक्ता डा. गुणाकर भट्टका अनुसार हालसम्म राष्ट्र बैंकले पटक पटक गरि १७१ अर्ब तरलता खिचेको छ । सोमध्ये केहि रकम परिपक्क भएर बजारमा फिर्ता भैसकेका छन् । ९० अर्ब रुपैयाँ भने राष्ट्र बैंकले अहिले पनि बजारबाट खिचेकै छ । पुस १४ गते बैंकिङ प्रणालीमा १२० अर्ब रुपैयाँ तरलता छ । यदि राष्ट्र बैंकले तरलता प्रशोचन नगरेको भए सो दिन २१० अर्ब तरलता बजारमा रहन्थ्यो । 

कर्जाको गुणस्तर ?
नेपाल राष्ट्र बैंकले सुपरभिजन विभाग मार्फत कर्जाको सुक्ष्म निगरानी गरिरहेको हुन्छ । ‘हामीले कर्जाको निरन्तर सुभरभिजन गरिरहेका हुन्छौं, कर्जाको माग केमा छ ? कुन क्षेत्रमा धेरै गैरहेको छ ? त्यसको सहि उपयोग भैरहेको छ की छैन् ? लगायतका विषयमा राष्ट्र बैंक सधै चनाखो रहन्छ ।’, प्रवक्ता डा. भट्टले भने । 

 कति गयो कर्जा ? कति आयो निक्षेप ? 
प्रवक्ता डा. भट्टका अनुसार असार मसान्तदेखि पुस १४ गतेसम्मको अप्रशोधित तथ्यांकमा २८६ अर्ब कर्जा प्रवाह भएको छ । त्यस्तै, निक्षेप भने २९१ अर्ब रुपैयाँ संकलन भएको छ । क, ख र ग वर्गका बैंक तथा वित्तिय संस्थाहरुको निक्षेप ७.४ प्रतिशतले बढेको छ । त्यस्तै, कर्जा भने कर्जा ८.८ प्रतिशत बढेको देखिन्छ ।