बागलुङ । काठेखोला गाउँपालिका–४ तंग्रामका किसानले बाख्रापालनबाट वार्षिक एक करोड रुपियाँभन्दा बढी आम्दानी गरेका छन् ।
व्यावसायिक रुपमा बाख्रापालन गर्दैआएका किसानले गत आवमा मात्र नौ सय २५ खसीबोका बिक्री गरी ८६ लाख रुपियाँ आम्दानी गरेका छन् । उनीहरुले सप्तरंगी सामाजिक उद्यमी महिला विकास सहकारी संस्थामार्फत ती खसीबोका बिक्री गरेका हुन् ।
यस्तै वसन्त सामाजिक उद्यमी महिला विकास सहकारी संस्थाले एक सय ४० खसीबोका बिक्री गरी १४ लाख ९० हजार रुपियाँ आम्दानी गरेको छ । किसानले दुईवटै सहकारीमार्फत खसीबोका बिक्री गरेका हुन् । गाउँका अधिकांश किसान सहकारीमा आबद्ध रहेका सप्तरंगी सहकारीका अध्यक्ष थमकुमारी श्रीसले बताए । पछिल्लो तीन वर्षयता वार्षिक एक करोड रुपियाँभन्दा बढीको कारोबार हुँदै आएको छ ।
दुवै सहकारीमा आवद्ध अधिकांश किसान बाख्रापालनमा संलग्न छन् । ‘धेरैले ४० देखि ५० वटासम्म पालेका छन्,’ अध्यक्ष श्रीसले भने, ‘दुई÷चार बाख्रा त सबैले पालेका छन् ।’ ‘हेफर इन्टरनेशनल’मार्फत तंग्राममा साना किसान सबलीकरण परियोजनाले किसानलाई आयआर्जनमा लाग्न प्रेरित गरेको हो । परियोजनाले किसानलाई उद्यममा लगाउन ‘बाख्रा उपहार’ कार्यक्रम सञ्चालन गरेको छ ।
परियोजनाले किसानलाई सीप र प्रविधिमा बाख्रा बिक्री वितरणमा सघाउँदै आएको छ । बाख्रा बिक्रीको जिम्मा सहकारीले लिएपछि किसान ढुक्क छन् । ‘हामीले पालेका खसीबोका सहकारीले खरीद गर्छ, उसैले बेच्छ,’ स्थानीयवासी सुरेश घर्तीले भने । दक्षिण कोरियाबाट फर्केपछि व्यावसायिक बाख्रपालन शुरु गरेका घर्तीले हाल ४० बाख्रा पालेका छन् ।
मनग्य आम्दानी हुने भएपछि घर्ती जस्तै अन्य किसानले बाख्रापालनलाई विस्तार गर्दै लगेका छन् । तंग्राम, फापरखेतका मेखबहादुर पुन वैदेशिक रोजगारीबाट फर्केर व्यावसायिक बाख्रपालनमा लागेका छन् । विदेशमा गर्ने जति मिहेनतले यही पर्याप्त आम्दानी गर्न सकिने पुनको विश्वास छ ।
मगर जातिको बसोबास रहेको तंग्राममा केही वर्षअघिसम्म बाख्रा पाल्ने चलन थिएन । हेफर इन्टरनेशनलको सहयोगमा भीमापोखरा युवा क्लब (बिवाइसी) बागलुङले ‘बाख्रा उपहार’ कार्यक्रम चलाएपछि किसान यसतर्फ आकर्षित भएका हुन् । साप्ताहिक रुपमा बाख्रा खरीद गरेर बिक्री गर्ने गरेको वसन्त सहकारी संस्थाका प्रबन्धक हेमा विकले बताए । उद्यममार्फत गाउँलेलाई आत्मनिर्भर बनाउन सहकारीले सहयोग गर्दै आएको छ ।
