काठमाडौं । प्रधानमन्त्री केपी ओलीले दक्षिण एसियाली क्षेत्रीय सहयोग सङ्गठन (सार्क) र बहुक्षेत्रीय प्राविधिक तथा आर्थिक विकासका लागि बंगालका खाडीको प्रयास (बिमस्टेक) दुवै क्षेत्रीय सङ्गठन नेपालको सामाजिक–आर्थिक विकासका लागि महत्वपूर्ण सङ्गठन भएको बताएका छन ।
यही भदौ १४ र १५ गते राजधानीमा आयोजना हुने बिमस्टेकको चौथो शिखर सम्मेलनको पूर्वसन्ध्यामा नेपाल टेलिभिजनसँगको अन्तरवार्तामा ओलीले दक्षिण एशिया र दक्षिणपूर्वी एशियाका मुलुकलाई जोड्ने दुवै सङ्गठन अपरिहार्य रहेका बताए ।
उनले भने, “सार्क हामी आफैँले बनाएका हौँ । सार्क र बिमस्टेक एकअर्कालाई निषेध गर्न र एकअर्काको विकल्पका रूपमा आएका होइनन् । बिमस्टेक विगतमा सार्क जत्तिको सक्रिय भएन तर पारस्परिक सहयोगलाई बढाउन र साझा समस्या हल गर्दै अगाडि बढ्न अत्यन्त आवश्यक सङ्गठन हो । ”
सार्क द्रुत गतिमा अघि बढ्न नसकेको भए पनि वर्तमान परिप्रेक्ष्यमा त्यसको आवश्यकता र औचित्य अधिक रहेको बताउँदै ओलीले सार्कको विकल्प बिमस्टेक कदापि नहुने बताए । सार्क र बिमस्टेकमा धेरै समानता र चुनौती रहेका वास्तविकता बताउँदै उनले दुवै सङ्गठनको लक्ष्य र उद्देश्य गरिबी हटाउने, सम्पन्न समाज निर्माण गर्ने, पारस्पारिक सहयोग अभिवृद्धि गर्दै सदस्य मुलुकबीच सडक, रेल, हवाई मार्ग र ‘अप्टिकल फाइबर’का माध्यमबाट सम्पर्क र सम्बन्ध कायम गरी व्यापार साझेदारी गर्नु हो भने ।
प्रधानमन्त्री ओलीले बिमस्टेकको अध्यक्ष राष्ट्रले नेपालले प्रभावकारी रूपमा काम गर्ने, परियोजना कार्यान्वयनमा कुनै किसिमको विलम्ब नगर्ने बताउँदै प्रचलित कूटनीतिक अभ्यासअनुसार हस्तान्तरण हुँदै आएको जानकारी दिए । उनले भने, “त्यसैले म प्रधानमन्त्री हुनेवित्तिकै यसको सम्मेलन गरिएको हो ।”
अवरुद्ध भएको सार्क सम्मेलन आयोजना गर्न अध्यक्षका रूपमा नेपालले हरसम्भव कूटनीतिक प्रयास गरिरहेको जानकारी दिँदै उनले सम्मेलन आयोजक मुलुक पाकिस्तानले पनि प्रयास गर्नु श्रेयष्कर हुने बताए । ओलीले भने, “यदि कुनै कारणले असमझदारी उत्पन्न भए त्यसलाई समझदारीमा रुपान्तरण गर्नु आवश्यक छ ।”
प्रधानमन्त्री ओलीले बिमस्टेकको इतिहासमा छोटो समयमा तयारी गरेर चौथो शिखर सम्मेलन नेपालमा आयोजना हुन लागेको बताउँदै बिमस्टेक पारस्पारिक सहयोग र साझेदारीको वातावरण तयार गर्ने, पूर्वाधार विकास, धार्मिक तथा सांस्कृतिक सन्दर्भ नेपालसँग जोडिएको उल्लेख गर्दै बुद्धको जन्मभूमि लुम्बिनीसँग त्यसको सम्बन्ध जोडिएको बताए ।
एक प्रसङ्गमा उनले विभिन्न मुलुकसँग व्यापार घाटा घटाउने, निर्यात प्रवद्र्धन गर्ने, आयात प्रतिस्थापन, युवालाई स्वदेशमै रोजगारी दिने कुरालाई सरकारले प्राथमिकतामा राखेको बताए । ओलीले अथाह जलसम्पदा भएको हाम्रो मुलुक स्वच्छ ऊर्जा उत्पादन गर्ने प्रशस्त सम्भावना भएकाले अधिकभन्दा अधिक विद्युत् उत्पादन गरेर अरु मुलुकलाई बिजुली बिक्री गर्न सकिने बताए ।
नेपालमा उत्पादित ऊर्जालाई सदस्य मुलुकसँग पुर्याउन सकिने बताउँदै ओलीले नेपालको बिजुली म्यान्मारसम्म पु¥याउन सकिन्छ भने । उनले भने, “विद्युत् बिक्रीका लागि बंगलादेशमा सवस्टेन निर्माण हुन सक्छ, त्यसपछि म्यान्मारसम्म विद्युत् पुर्याउन सकिन्छ ।”
