दुई महिनामै लाभांश, रोयल्टी र सेवा शुल्कवापत बाहिरियो रु. एक अर्बभन्दा बढी रकम

काठमाडौं । चालु आर्थिक बर्ष २०८१–८२ को भदौ मसान्तसम्म नेपालमा झण्डै १३ अर्ब रुपियाँ बराबरको वैदेशिक लगानी प्रस्ताव आएको छ । 

उद्योग बिभागबाट प्राप्त उक्त अवधिसम्मको तथ्यांकअनुसार अटोमेटिक रुट र कागजी प्रक्रियाबाट गरेर सो बराबरको विदेशी लगानी प्रस्ताव आएको हो । यो दुई महिना महिनामा अटोमेटीक रुटबाट ८६ करोड २५ लाख ६० हजार रुपियाँ लगानी प्रस्ताव आएको छ । बिभिन्न ५२ परियोजनामा सो बराबरको लगानी प्रतिवद्धता अटोमेटीक रुटबाट आएको तथ्यांकमा उल्लेख छ । 

सरकारले गत बैशाखमा सम्पन्न तेस्रो लगानी सम्मेलनको अवसरमा अटोमेटिक रुटबाट पनि विदेशी लगानी स्वीकृत गर्ने व्यवस्था गरेको थियो । त्यस माध्यमबाट ५० करोड रुपियाँसम्मको लगानी स्वीकृत गर्न सकिन्छ । यस प्रणालीले साना लगानीकर्तालाई सहजता मिलेको विभागको भनाई छ ।

यस्तै, यो दुई महिनामा कागजी प्रक्रियाबाट थप १२ अर्ब १२ करोड २४ लाख रुपियाँ विदेशी लगानी प्रस्ताव आएको छ । बिभिन्न ९७ परियोजनामा सो बराबरको लगानी प्रस्ताव आएको छ । त्यसमा दुई ठूला र ९५ वटा साना परियोजना छन् । 

त्यसमा पर्यटनमा मात्रै ७१ वटा परियोजनामा विदेशी लगानी प्रस्ताव आएको छ । यस्तै, सेवामा १५, आईटीमा तीन, उत्पादनमा छ र कृषिमा दुई परियोजनामा विदेशी लगानी प्रस्ताव आएको तथ्यांकमा उल्लेख छ । यो प्रतिवद्धताअनुसार लगानी आएर परियोजना सञ्चालनमा भएमा ४८५ जनाले रोजगारी पाउनेछन् । 

गत आवको पहिलो दुई महिनामा १४ अर्ब ६२ करोड रुपियाँ विदेशी लगानी आएको थियो । त्यसको तुलनामा भने यसपाली विदेशी लगानी प्रस्ताव घटेको देखिन्छ । 

यस्तै, समीक्षा अवधीमा शेयर खरीद र सदस्यता सम्झौतामार्फत भने थप ५९ करोड ६२ लाख ६२ हजार रुपियाँ लगानी प्रस्ताव भएको छ । यो उद्योग बिभागमा दर्ता भएको वैदेशिक लगानी प्रतिवद्धता मात्रै हो । लगानी बोर्डमा आउने लगानी प्रतिवद्धता यसमा समावेश छैन ।

कति बाहिरियो लाभांश ? 
नेपालमा लगानी गरेबापत विदेशी लगानीकर्ताले समीक्षा अवधीमा छ करोड ४० लाख ४२ हजार रुपियाँ लाभांश लगेका छन् । यो गत आवको सोही महिनाको तुलनामा कम हो । गत आवको सोही अवधीमा २५ करोड सात लाख नौ हजार रुपियाँ लाभांश लगेका थिए । 

पछिल्लो समय देखिएको आर्थिक शिथिलताले नेपालका अधिकांश व्यापार व्यावसाय प्रभावित भएका छन् । त्यस कारण लाभांशबापत बाहिरिने रकम पनि घटेको छ । 

रोयल्टीमार्फत कति बाहिरियो ? 
विदेशी लगानीकर्ताले रोयल्टीबापत नेपाली रुपियाँमा ३५ करोड १४ लाख ६९ हजार लगेका छन् । यसैगरि, डलरमा दुई लाख ६७ हजार ७९२, भारुमा ३७ लाख ४६ हजार र युरोमा १० हजार २०० थप रोयल्टी लगेको तथ्यांकमा उल्लेख छ । 

सेवा शुल्क कति ?
यस्तै, सेवा शुल्कमार्फत समीक्षा अवधीमा ३८ करोड चार लाख २७ हजार, डलरमा २३ लाख ३४ हजार २०५ र भारुमा एक करोड ३० लाख ५३ हजार बाहिरिएको छ । परियोजना स्थापना तथा सञ्चालनमा बिभिन्न सेवा दिएबापत पनि विदेशीहरुले सम्झौताअनुसारको शुल्क पाउने गर्छन् ।