तीन महिनामा १७ अर्ब ५५ करोडको विदेशी लगानी प्रस्ताव, मुख्य आर्कषण– पर्यटन क्षेत्र

काठमाडौं । चालु आर्थिक बर्ष २०८१–८२ को पहिलो तीन महिनामा १७ अर्ब ५५ करोड ७४ लाख ३२ हजार रुपियाँ बराबरको विदेशी लगानी प्रस्ताव आएको छ । 

अटोमेटिक रुट, कागजी प्रक्रिया र शेयर खरीद तथा सदस्यता सम्झौतामार्फत सो बराबरको विदेशी लगानी प्रस्ताव आएको हो । उद्योग बिभागले सार्वजनिक गरेको असोज मसान्तसम्मको तथ्यांकअनुसार समीक्षा अवधीमा अटोमेटिक रुटबाट एक अर्ब एक करोड ३५ लाख ६० हजार रुपियाँ लगानी प्रस्ताव आएको छ । 

सरकारले गत बैशाखमा सम्पन्न तेस्रो लगानी सम्मेलनको अवसरमा अटोमेटिक रुटबाट पनि विदेशी लगानी स्वीकृत गर्ने व्यवस्था गरेको थियो । त्यस माध्यमबाट ५० करोड रुपियाँसम्मको लगानी स्वीकृत गर्न सकिन्छ । यस प्रणालीले साना लगानीकर्तालाई सहजता मिलेको विभागको भनाई छ ।

यस्तै, समीक्षा अवधीमा कागजी प्रक्रियाबाट थप १५ अर्ब ४२ करोड ७७ लाख रुपियाँ विदेशी लगानी प्रस्ताव आएको छ । बिभिन्न १३१ परियोजनामा सो बराबरको लगानी प्रस्ताव आएको छ । त्यसमा दुई ठूला, एक मझौला र १२८ वटा साना परियोजना छन् । त्यसमध्ये पर्यटनमा मात्रै ९३ वटा परियोजनामा विदेशी लगानी प्रस्ताव आएको छ । उक्त परियोजनाहरुमा नौ अर्ब ९० करोड रुपियाँ लगानी प्रस्ताव गरिएको छ । 

यस्तै, सेवामा १८ परियोजनामा तीन अर्ब ६७ करोड रुपियाँ, आईटीमा पाँच परियोजनामा १७ करोड ४० लाख, उत्पादनमा १२ परियोजनामा एक अर्ब सात करोड रुपियाँ र कृषिमा दुई परियोजनामा ५८ करोड रुपियाँ विदेशी लगानी प्रस्ताव आएको छ ।
खनिजसम्वन्धी एक परियोजनामा दुई करोड रुपियाँ विदेशी लगानी प्रस्ताव आएको छ । यो प्रतिवद्धताअनुसार लगानी आएर परियोजना सञ्चालनमा भएमा छ हजार ५४३ जनाले रोजगारी पाउनेछन् । 

यस्तै, समीक्षा अवधीमा शेयर खरीद र सदस्यता सम्झौतामार्फत भने थप एक अर्ब ११ करोड ६१ लाख १५ हजार रुपियाँ लगानी प्रस्ताव भएको छ । यो उद्योग बिभागमा दर्ता भएको वैदेशिक लगानी प्रतिवद्धता मात्रै हो । लगानी बोर्डमा आउने लगानी प्रतिवद्धता यसमा समावेश छैन ।

कति बाहिरियो लाभांश ?
नेपालमा लगानी गरेबापत विदेशी लगानीकर्ताले समीक्षा अवधीमा छ करोड ७० लाख ८२  हजार रुपियाँ लाभांश लगेका छन् । यो गत आवको सोही महिनाको तुलनामा कम हो । गत आवको सोही अवधीमा २६ करोड २१ लाख नौ हजार रुपियाँ लाभांश लगेका थिए । 

पछिल्लो समय देखिएको आर्थिक शिथिलताले नेपालका अधिकांश व्यापार व्यावसाय प्रभावित भएका छन् । त्यस कारण लाभांशबापत बाहिरिने रकम पनि घटेको छ । 

रोयल्टीमार्फत कति बाहिरियो ?
विदेशी लगानीकर्ताले रोयल्टीबापत नेपाली रुपियाँमा ३८ करोड २२ लाख ५४ हजार लगेका छन् । यसैगरि, डलरमा आठ लाख १५ हजार ५२१, भारुमा ५९ लाख १४ हजार र युरोमा १० हजार २०० थप रोयल्टी लगेको तथ्यांकमा उल्लेख छ । 

सेवा शुल्कबापत कति बाहिरियो ?
यस्तै, सेवा शुल्कमार्फत समीक्षा अवधीमा नेपाली रुपियाँमा ३८ करोड आठ लाख ६८ हजार, डलरमा २८ लाख ६८ हजार ६४४ र भारुमा पाँच करोड ७६ लाख १५ हजार बाहिरिएको छ । परियोजना स्थापना तथा सञ्चालनमा बिभिन्न सेवा दिएबापत पनि विदेशीहरुले सम्झौताअनुसारको शुल्क पाउने गर्छन् ।